*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (676)
ســوره 5 : انعـــام ( مکّی ـ 165 آیه دارد ـ جزء هفتم ـ صفحه 128 )
( قسمــت بیست و چهــارم )
نسیــم قـــرب
( جزء هفتــم صفحه 137 آیه 74 )
بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لأَبِیهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّی أَرَاکَ وَقَوْمَکَ فِی ضَلاَلٍ مُّبِینٍ
تفسیر لفظی :
و [یاد کن] هنگامى را که ابراهیم به پدر خود آزر گفت آیا بتان را خدایان [خود] مى گیرى
من همانا تو و قوم تو را در گمراهى آشکارى مى بینم
تفسیر ادبی و عرفانی :
این عجب نگر !
پـــــدر بُتــــــگر (1) !
و پســــر پیغمبـــــــــر !
پـــــدر رانده ی با خواری و مذلت ،
و پســــر خوانده ی با هزاران کرامت ،
پـــــدر در دادگاه عدل بر راه نومیدی در لباس بیگانگی ،
و پســــر در سایه ی فضل در نسیم قرب بر راه پیروزی در لباس آشنائی !
بزرگ است خدائی که زنده از مرده و مرده از زنده بیرون می آورد ،
فردا در عرصه ی قیامت و در آن انجمن بزرگ چون ابراهیم (ع) را جلوه کنند و با هزاران نوازش و کرامت به بازار قیامت برآرند ، آزر را به خواری پیش پای وی نهند ! از جهت آن که در دنیا چون ابراهیم در شکم مادر بود آزر گفت اگر وی را پسری نیکو آمد او را در پای نُمرود کُشم ! و به تقرّب پیش پای او قربان کنم ! ولی او نتوانست ! که دستش نرسید و در حقّ اندیشه ی خویش به کیفر آن رسید .
داستان نمرود و ابراهیم (ع) :
مفسرین نوشته اند :ابراهیم در زمان نمرود (پسر کنعان پسر کوش پسر ارم پسر سام پسر نوح) چشم به جهان گشود .
اول کسی که تاج بر سر نهاد و مردم را به پرستش خود خواند نمرود بود ، وقتی به خواب دید که ستاره ای برآمدی و روشنائی ماه و آفتاب را ببردی ! نمرود ترسید و کاهنان را بخواست و تعبیر آن را درخواست ، ایشان گفتند : در این سال در کشور شما فرزندی زاده میشود که دین مردم را تغییر خواهد داد و هلاک پادشاه و زوال ملک او به دست وی خواهد بود ! نمرود مردان و زنان را از هم جدا کرد و بازرسان گماشت که مردی دسترسی به زوج خود نداشته باشد ! و چون آزر بت ساز نمرود بود و بر او ایمن و در دین نمرود متعصب ، روزی آن شغل را بگذارد و در سرای خویش شد ، خداوند در آن ساعت مِهری در دل وی و عشقی در سر او افکند در اهل خود نگریست و مباشرتی برفت و نطفه ی ابراهیم منعقد شد ، کاهنان نمرود را آگاه ساختند که فرزندی که از او می ترسی در رَحِم مادر قرار گرفت ! نمرود سخت هراسان شد و آن چه فرزند پسر زاده می شد می کُشت ! تا مادرِ ابراهیم را هنگام زادن نزدیک شد ، مادر از شهر بیرون رفت و از مردم بگریخت و در گوشه ای که آب و گیاهی بود وضع حمل کرد و فرزند را در پارچه ای پیچید و در میان گیاهان رها کرد و به خانه بازگشت ، و پدر را از ماجرا خبر کرد ! آزر به زادگاه پسر برفت و سِربی (لانه) بساخت و کودک را در آن خوابانید ، و سنگی بر درِ آن راست کرد !
پس مادر هر روز می رفت و او را شیر می داد ، و هرگاه که مادر می رسید او را می دید که انگشتان خود را در دهان می مکد ! مادر نیک نگاه کرد دید از یک انگشت شیر و از دیگری آب و از سومی عسل خارج میشود !
ابراهیم در آن سِرب (لانه) یک روز را یک هفته و هفته را ماه و ماه را سال می نمود !
یک روز از مادر پرسید : ای مادر ؛ خدای من کیست ؟ گفت : مادرت ! گفت خدای او کیست ؟ گفت : پدرت ! پرسید خدای او کیست ؟ گفت : نمرود ! پرسید خدای نمرود کیست ؟ گفت : ساکت باش و مشتی به دهان او زد !
مادر به خانه باز شد و با پدر گفت می بینی ؟ ترسم این کودک که کاهنان از وی خبر دادند همه ی خدایان را باطل کند و دین نو آرد و مُلک نمرود را زیر و رو کند ، همین فرزند ما باشد ،
پدر برخاست و به آن سرب شد ، ابراهیم پرسید : ای پدر ؛ خدای من کیست ؟ گفت : مادرت ! گفت خدای او کیست ؟ گفت : پدرت ! پرسید خدای تو کیست ؟ گفت : نمرود ! پرسید خدای نمرود کیست ؟ پدر سیلی به او زد و گفت ساکت باش !
گوینـــــــــد : چون ابراهیم هفت ساله شد از پدر و مادر خواست که او را از سرب بیرون آورند ، آن ها پس از غروب آفتاب او را از سرب بیرون آوردند ،چون چشمش به شتران و گوسفندان افتاد از پدر پرسید این ها چه اند ؟ گفت چهار پایان و چرندگان ، ابراهیم گفت : ناچار این ها را کسی آفریده ! سپس رو به آسمان و زمین و کوه کرد و گفت : ناچار این ها را هم آفریدگاری است ، آن گاه گفت : آفریدگار همه ی این ها کسی است که مرا آفرید و روزی داد و غذا و آب داد ! چون شب برآمد ستاره و ماه را دید ، گفت : این خدای من است ! چون غروب کردند گفت خدای من کو ؟ چون آفتاب برآمد گفت : خدای من این است که از آن ها بزرگ تر و پر نور تر است !
چون غروب شد خواست نادانیِ بت پرستان را آشکار کند ، به کاهنان گفت من آن چه را شما بزرگ می شمارید بزرگ می شمرم و گفتم خدا این است و چون دچار نقص و نشیب شد خواستم به شما بفهمانم که خدا نقص ندارد و طلوع و غروب و صعود و افول ندارد ! چون او را تهدید کردند گفت : آیا من از این بتـــــان که شما آنها را خدا قرار داده اید بترسم ؟ ولی شما نابینایان و ناشنوایان از خدای بینــــا و شنوا و توانا نمی ترسید ؟ اکنون مرا پاسخ گوئید که کدام از ما در ایمنی و بی بیمی هستیم ؟ در پاسخ همه ناتوان و درماندند !
-------------------------------------------------------
(1) برخی مفسران ، آزر را عموی ابراهیم دانسته اند ، ولی در این خصوص چیزی در تاریخ ثبت نشده ، آن چه در تاریخ آمده پــدر ابراهیم تــــارخ بوده نه آزر ، و آزر پدر تـــارخ بوده نه پدر ابراهیم !
و از طرفی پدر مادر ابراهیم نیز نامش آزر بوده ! ( شاید تارخ که پدر ابراهیم بوده قبل از تولد وی فوت نموده باشد ! ) و ابراهیــم نزد آزر ، پـدر مادرش زندگی می کرده و از این جهت بعنوان پدر ابراهیم شناخته شده است ، بنابر این در قرآن آزر بعنوان پدر ابـراهیــم ذکر شده است که با این فرض پدر بزرگ مادری او بوده است .
موضوع :
نظر ()