نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (643 )
ســوره 5 : مـــائـده ( مدنی ـ 120 آیه دارد ـ جزء ششم ـ صفحه 106)
( قسمــت نــوزدهـــم )
مـراحــل ایمـــان
( جزء هفتــم صفحه 122 ـ آیه 83 )
بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم
وَ إِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْیُنَهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ
مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ یَقُولُونَ رَبَّنَـــــا آمَنَّا فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ
تفسیر لفظی :
و چون آن چه را به سوى این پیامبر نازل شده بشنوند مى بینى بر اثر آن حقیقتى که شناخته اند
اشک از چشم هایشان سرازیر مىشود مى گویند : پروردگارا ؛ ما ایمان آورده ایم
پس [نام] ما را در زمره گواهان بنویس
تفسیر ادبی و عرفانی :
این آیت اشارت است به این که :
ایمـــــان شنیدنی است و دیدنی و شناختنی و گفتنی و عمل کردنی ،
سَمِعُــــــــوا ؛ دلیل بر شنیـدنی ،
تَــــــــری ؛ دلیــــل بر دیـــــدنی ،
یَقُولُـــــونَ ؛ دلیـــل بر گفتنــــی ،
ذلِکَ جَزاءُ ؛ دلیل بر عمل کردنی ،
ابتدا به سمـــاع از آن جهت است که بنده در آغاز چون حقّ بشنود او را خوش آید ،
و در پذیرد ، و به کار بندد ، که گفته اند :
پنج چیز نشانه ی معرفت است :
گــریـــــه بر جفــــــا ،
دعــــا بــر عطــــــــا ،
بخشش بر خطـــــا ،
رضــــا به قضــــــــا ،
امیــــد به لقـــــــــــا ،
و هرکس که این پنج خصلت در او نباشد در دعوی خود صـــــادق نیست !
و در شمار عارفان نه ! و در میان جوان مردان و دین داران او را نـــوائی نیست !
که گفته اند : معرفت دو قسم است :
معـــرفـــــت عــــام و معرفت خـــاص
معـــرفـــت عــــام ، سمـعـــی است ،
و معرفـــت خــــاص ، عیـــانی است ،
معرفت عــــام ، از عیـــن جـود است ،
و معرفت خــــاص ، محض مـوجـــود ،
معرفت عــــام را گفت : وَ اِذا سَمِعُوا ،
و معرفت خاص را گفت : یُریکُم آیاتِهِ ،
اول آیه ، شـــریعت را مــــــدح است ،
و سپـــس حقیقـــت را بیــــــــان !
موضوع :