*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 1015 )
ســوره 17 : اســـرا ( مـکّــی ـ111آیه دارد ـ جزء پا نزدهم ـ صفحه 282 )
( قسمــت بیست و هشتـــم )
سـرانجــامِ روح
( جزء پانزد هــم صفحــه 290 آیات 84 و 85 )
بسم الله الرحمن الرحیم
(84 ) قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَى شَاکِلَتِهِ فَرَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِیلًا
( 85 ) وَ یَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ مَا أُوتِیتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِیلًا
تفسیـــر لفظـــی :
(84 ) بگو هر کس بر حسب ساختار [روانى و بدنى] خود عمل مى کند
و پروردگار شما به هر که راه یافته تر باشد داناتر است
(85 ) و در باره روح از تو مى پرسند بگو روح از [سنخ] فرمان پروردگار من است
و به شما از دانش جز اندکى داده نشده است
تفسیر ادبی و عرفانی :
از آدمی جز جفــــــــا چه آید ؟
از آب و گِل جــــــز خطـــــــا چه رویــــد ؟
و از کَــرَم خــــــداونــــــــد جــــــز وفــــــا چه زاید ؟
که در همه ی قرآن آیتی از این آیت امیدوار کننده تر نیست !
می فرمایــــــــــد :
هــــــرکــــــس آن کنـــــــــد که از او آیـــــــــــد !
و از هرکس آن آید که خو.د سزاوار و شایسته ی آن است !
بنـــــــــده به ســـــــوی گنـــــــــــــــاه می رود !
و خداونـــــــــد به سوی آمـــــــــــرزش !
خداونــــــد می فرمایـــــــد :
ای بندگان من ؛ شما به جانب گنــاه بر می گردید ،
و مـــــــــــــن به جــانـــــــب آمـــــــــرزش !
نوشته اند که خداوند به ابلیس فرمود :
آدم را سجـــــــــده کــــــن ،
گفت نکنم ! که آدم از خاک است و من از آتش !
فرمــــــــود : ای نگــــــون بخت ؛
ناچار هرکس آن کنَــــد که سزاوار اوست ،
و از هـــــرکس آن آیـــــــــــد که در درون اوست ؛
آتش چون فرو می رود خاکستر شود ، و هرگز نو نگردد !
ولی خاک اگر چه کهنه شود ؛ چون آب بر آن ریزند تازه شود ،
و چون تخــــــم در آن کارند ؛ گیــــــــــاه روید و گل و میــــوه دهد !
ای ابلیس ؛ تـو که از آتشی به یک فرمـــــــــــان که بگذاشتی ؛ مُردی !
و هــــــرگز زنــــــــــــده نشـــــــوی !
ولی آدم که از خــاک است ؛ هرچند گنــــاه کنــد ؛
با یک قطره آب حسرت و ندامت که از دیـــده فـــــــرو ریزد ،
آمرزیــــــــــده شــــــود و نـــواختـــــــــــه گــــــردد !
ای ابلیس ؛ از آتش آن آیـــــد که کــــــردی !
و از خـــــــــــاک آن زایــــد که دیدی !
که ؛ کُلٌّ یَعمَلَ عَلی شاکِلَتِــــهِ
و این آیت بهترین و صریح ترین دلیل بر آزادی و اختیار عمل بندگان است .
وَ یَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ ...
آدمی هم تـــــــن است هـــــــم روح ،
تن جای امانت است ،
دل بارگــــاه خطـــاب است ،
و روح نقطــــه گاه مشــــاهـــدت !
هرچه نعمت است ؛ نثـــارِ تــــــن باشد ،
که طعـــــــــام و شـــــــراب ؛ غـــــــذای اوست ،
و هرچه منّت است ؛ تحفه ی دل است ؛
و غـــــــذای او ؛ یــــــــاد دوست !
و آن چه رؤیـــت و مشـــاهـــــــدت است ؛
نصیب روح آمد ، و غذای وی دیــــــــدار دوست ،
تن در قهـــــــــــــرِ قــــــدرت است ،
و دل در قبضــــــــــه ی صفت ،
و روح در کنــــــف عــــزّت !
بســـــاطِ اُنس ؛ گستـــــرده ،
عُطوفــــت ؛ افروختـــــــــه ،
و دوستِ ازلی ؛ پرده برگرفتــــه !
این است روح و کار او و سرانجام او !
موضوع :
نظر ()