*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (1005 (
ســوره 17 : اســـرا ( مـکّــی ـ111آیه دارد ـ جزء پا نزدهم ـ صفحه 282 )
( قسمــت هیجدهـــم )
معرفتِ حقیقـتِ حـقّ
( جزء پانزد هــم صفحــه 286 آیه 53 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ قُل لِّعِبَادِی یَقُولُواْ الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطَانَ یَنزَغُ بَیْنَهُمْ
إِنَّ الشَّیْطَانَ کَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّامُّبِینًا
تفسیـــر لفظـــی :
و به بندگانم بگو آنچه را که بهتر است بگویند که شیطان میانشان را به هم مىزند
زیرا شیطان همواره براى انسان دشمنى آشکار است
تفسیر ادبی و عرفانی :
ای محمّــــــد ؛
بندگانِ مرا گــــوی تا از سخنــــــــان ، آن را گوینــــــــد که ؛
نیکوتــــر است و راست تــــر و پسندیده تـــــــــر !
و آن سخنـــــــــان ؛ ذکـــر و ثنـــای خــــدا ،
و یـــــــاد کردن به زبـــــــــــان ،
و یادداشت کردن در دل و جـــان است !
مؤمنـــــــــان که سعیــــدان ملت ،
و امینــــانِ درگاهِ عـزّتنــــــد ؛
چون این نــدای کـــرامت به گوش آنان رسید ؛
و نسیـــم سعـــادت به بوستــان جــان ایشان وزید ،
به حمـــــد و سپـــــــــاس پاســــخ دادنــــــد ؛
حمــدِ به ســزا ، و ستــــایشِ نیکــــو ، خـــــــــدای را ؛
که ما خواند و به نــدای کـــرامـــت ما را نواخت .
خــدایـــــا ؛
ای گشــاینـــــــده ی زبــان منــاجـــات گویــــــان ؛
ای اُنس افــــــزای خلــــوت های ذاکــــران ؛
ای حاضــــــرِ نفس هـــــــــای رازداران ؛
جز از یــادکــــردِ تــــــــو ما را همــــراه نیست !
و جز از یـادداشت تـــــــو ما را توشـــه و زاد نـــــه !
جز تــــــو به تـــــو دلیــــــل و رهنمــــــا نیست .
خــدایـــــا ؛
در حاجت کسی نظر کن که او تـــو را یک حاجت بیش نیست
و امّــا سخـن نیکــو چیست ؟
نیکو تر سخنی که گنهکاران گویند آن است که ؛
به گنـــــــــاه خــــــــــود اقـــــــرار نمایند ،
و به جُـــــــرم خود اعتـــــراف کنند ،
تا خداوند آنان را توفیقِ توبه کرامت فرماید ،
و کارِ تــوبــــــــه بر او تمــــــام کند ،
و گناهش را بیــامـــــــرزد ،
که خود چنین وعده داده است .
و نیکو ترین سخن عـــــارف آن است که ؛
به عجز و ناتوانیِ خود از شناسائیِ حقّ اقرار کند ،
و داند که هیچ کس خداوند را به حقیقتِ حقّ او ؛
و عزّت او ، و به سزاواریِ جلال و بزرگیِ او ،
وی را نشنـــــــاختــــــــــــه است !
خــدایـــــا ؛
آن کس که تو را شناخت ، نشناخت ،
پس چون باشد حالِ کسی که تو را نشناخت ؟ !
آن کس که تو را شناخت جان را چه کند ؟
فرزنــد و عیــال و خانمــان را چـــه کنــد ؟
دیوانــــه کنی هر دو جهـــانش بخشی!
دیوانـــه ی تـــو هر دو جهان را چه کند ؟
نوشتـــه انـــــــــد :
دو عارف بزرگ در شناسائیِ خداوند [ معرفتِ حقّ ] با هم اختلاف داشتند ، یکی گفت می توان او را شناخت ، و دیگری گفت نمی توان او را شناخت ! قضیه را به شیخ الاسلام خواجه عبدالله انصاری بردند ، خواجه گفت : هر دو راست گفتند ! او که گفت میتوان شناخت ، منظورش شناختِ عامّ است ؛ که جز او خدائی نیست و شریک و انباز ندارد ، و آن که گفت نتوان شناخت ؛ آن معرفتِ حقیقتِ حقّ است که هیچ کس به آن نرسد مگر خودِ او که خود را به حقیقت داند !
پس شناسائیِ حقّ بر دو گونه است :
یکی معـــــــرفتِ حــــــقّ ،
و دیگری معـرفتِ حقیقتِ حقّ
معرفتِ حقّ ؛ شناختِ یگانگی و یکتائیِ او است ،
که بندگان از نــــام و صفـــــــات ، او را می شناسند .
ولی معرفتِ حقیقتِ حقّ ، بندگان را طاقتِ آن نیست ،
و حدودِ عظمت و جلال و کیفیت او را کسی بدان راه نـــه !
و برای کسی قابل ادراک نیست ؛ که فرمود :
لا یُحییطُونَ بِهِ عِلماً وَ ما قَدَرُوا الله حَقَّ قَدرِه .
موضوع :
نظر ()