اثبـات تـوحیــد - بوستــــــان ادب و عرفــان قـــــــرآن

اثبـات تـوحیــد

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 965 )

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت سیــزدهـــــم )

اثبـات تـوحیــد

( جزء چهارد هــم صفحــه 272 آیه 51 )

بسم الله الرحمن الرحیم

وَقَالَ اللّهُ لاَ تَتَّخِذُواْ إِلهَیْنِ اثْنَیْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ فَإیَّایَ فَارْهَبُونِ

تفسیـــر لفظـــی :

و خـــدا فرمود دو معبــــــــــود براى خود مگیرید

جز این نیست که او خدایى یگانه است پس تنها از من بترسید

تفسیـــر ادبی و عرفانی :

این آیت ؛ اثبات تــوحیــد است ،

و تــوحیـــــد ، مایـه ی دیـــن است،

و اســـــلام را رکــــنِ رکیــــــن است ،

بی توحیـد ، طاعت ، مقبــــــــول نیست ،

و با شِــــــرک ، عبـــــــادت ، به کار نیست .

بدان که توحیــد سه قسم است :

اول ؛ توحیــــــدِ اقـــــرار ؛

که همان ایمــان به خـــــدای یکتـــا و نفی همه ی بت هاست ،

دوم ؛ توحیـــــــد معاملــــت ؛

که آن چه هست در ملکوت او ، و به اراده ی او ، و به خواست او است ،

سوم ؛ توحیــــد ذکــر و رؤیت ؛

که از غیــر خــدا بیــــزار بودن و تنها او را پرستیدن ،

و از او کمک خواستن است .

و حقیقتِ توحیــــــــد ،؛ دو بــــاب است :

یکتــــــــا گفتـــــن و یکتـــــــا دانستـــــــــن ؛

یکتـــا گفتــن ؛

سِرِّ همه ی علوم است ، و مایه ی همه ی معـــارف ، و مبنــــای دین ، و حاجـــز میان دوست و دشمن ،

و آن را سه وصف است :

نخست ؛ گواهی دادن به یگانگی و یکتائی خداوند در ذات ،

و منزّه دانستن وی از نیــــاز و یا داشتن زن و فرزنــــــــد و انبــــاز .

دوّم ؛ گواهی دادن به یکتائی او در صفــــات ، که در آن ، بی مثل و بی مانند دانستن وی است ، زیرا چگونگیِ صفاتِ خداوندِ یگانه ، نامفهوم و نامحاط و نامحدود ، و از حـــدّ اوهـــــام بیرون است ، و کس نداند که چون است .

سوّم ؛ گواهی دادن به یکتائیِ خداوند در نام ها ، نام های حقیقیِ ازلی ، که وی را حقـــایقنــــد ، و از دیگران که آفریده ی اویند همه نام ها عاریتی است ! آن چه نام خداست حقیقتی است قدیم و ازلی ، به شایستگیِ او ، و آن چه نام خلق است ، همه آفریده و مُحدَث به شایستگیِ آنان ، چنانچه مثلاً رحمن نامی از نام های خــــــداست که جز او را به آن نخوانند

امّا یکتــــــا دانستن :

و آن در خدمت و در معاملت و در همّت است ؛

در خدمت ؛ ترک ریـــــــا است و رعایت اخـــلاص ،

در معاملت ؛ تصفیــــه ی سِـرّ و تحقیقِ ذکـــــر است ،

و در همّت ؛ گم کردنِ آن چه جـــــز او است ، و وارستن به آزادیِ دل از هرچه جــــز او است .

نه این که او را خـــــــدا دانستن و دیگری را کـدخــــدا دانستن !

[ به راستی که چقدر زشت و ناپسند است کسانی که باید مربی و مرشد و واعظ و راهنمای مردم باشنــــــــد ، او را گـــــــم کنند و چشم امیـــــــدشان به غیــــــــر او ( کدخدای خود ساختـــه شان ) باشد !!! تا جائی که مشکل آبِ خوردن و ازدواج جوانان را با تحریم ها گره بزنند و برای رفع این مشکلات چشمشان به عنایت کدخدایشان باشد !!! ]