نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 825 )                                                                      

ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )

  ( قسمــت  هشتـــم )

قسمـت ازلـی

سالـروز شهـــادت امـــام العــــارفیـــن

زینت عبــــادت کننـــــدگان و سیّــد سجـده کننــــــدگان

حضرت امام علی ابن الحسین علیه السلام

را به شما و همه ارادتمندان و شیعیان آن حضرت تسلیت عرض می نمائیم

 جزء  یازد هــم صفحــه 211 آیه24 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

إِنَّمَا مَثَلُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا کَمَـــــاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء  فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا یَأْکُلُ النَّاسُ  وَالأَنْعَامُ

حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّیَّنَتْ  وَ ظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَیْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا  لَیْلًا أَوْ نَهَارًا

فَجَعَلْنَاهَا حَصِیدًا کَأَن لَّمْ تَغْنَ  بِالأَمْسِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ

 تفسیـــر لفظـــی :

در حقیقت مَثَل زندگى دنیا بسان آبى است که آن را از آسمان فرو ریختیم پس گیاه زمین از آنچه

مردم و دام ها مى‏ خورند با آن درآمیخت تا آنگاه که زمین پیرایــه خود را برگرفت و آراسته گردید

و اهــــــل آن پنداشتند که آنان بر آن قــــــــدرت دارند ، شبى یا روزى فرمــان [ویرانى] ما آمد

و آن را چنان درویده کردیم که گویى دیروز وجود نداشته است این گونه نشانه ‏ها [ى خود]

را براى مردمى که اندیشه مى‏ کنند به روشنى بیان مى‏ کنیم

 تفسیر ادبی و عرفانی :

همانند کردن مال ها و حظّ های دنیا به بــــاران ،

از روی آن است که ؛

باران به حیلت و تدبیر آدمی نتــــوان فرود آوردن ،

و جز به خواست خداوند نبــــــــــارد ،

[ اگر چه امروزه ابــــــــر ها را بارور می کنند ، ولی اگر ابـــر نباشـــد چگونه میشود

آن ها را بارور کرد ؟ پس اصـــــــل ،  وجـــــود ابـــــــر است ، که باعث بارش باران میشود

به اراده و خواست خداوند جَلَّ و علا است ]

کار دنیــــــــــا هم همین گونه است ،

به تدبیر و تدلیس و حیله و کوشش بندگان راست نشود ؛

و مجتمع نگردد مگر به قسمت ازلی و تقدیر الهی !

لکن هرچند باران به تقــدیــــــــر است ؛

اما استسقا (خواستن باران) و خواستن ،

به دعا و نمــــاز ، در شریعت روا است ،

و خواستنِ آن در دین نقصان نیارد ،

همین گونه است روزی دنیــــــا خواستن ،

روزیِ دنیــــــــا اگرچه به تقدیـــر است ،

لیکن طلب کـــردن آن روا باشد ،

و کوشش در راه تحصیــــــــل آن ،

و از خداوند خواستن ، سزاور بنده و خداوند است .

پیامبر (ص) فرموده اند :

چون از خـــــدا چیــــــــزی خواهید ،

به قــدر کفــــایت خواهیــــــد !

تا طاغی و بی راه (گمراه) نشوید ،

چه ؛ این دنیا همچون آب است ،

و خداوند آن را به آب مَثَل زد ،

که چون آب به اندازه بود ،

سبب صلاح و سعادت خلق باشد ،

و چون از حـــــدّ و اندازه ی لازم درگذرد ،

باعث فساد و خرابی گردد !

نبینی که هر ساله چه خسارت هائی

از طغیان و زیادی آب به مردم وارد می آید ؟

چه خانه ها که خراب میشود !

و چه مزارع که نابود می گردد !

و چه انسان ها که کشتــه یا آواره می گردند !

همین گونه است مال دنیــــــــا ،

که چون به قدر کفایت و نیاز باشد نعمت است ،

ولی چون از آن حـــــــدّ بگذرد ،

سبب طغیان آدمی و کفران نعمت می گردد !

مقایسه ای دیگر از شباهت آب و مال ! :

آب تا وقتی روان است ،

پاک و تمیز و پاک کننده است ،

ولی چـــــــون راکــــــــــد شود ،

رنگ و بــــــو و خواصش تغییر کند !

و چون زیاد بماند متعفـــن و مضرّ شود !

مـــــال هم به همین منــــوال است !

اگر انفــــــــاق شود یعنی جریـــــــان یابد ،

و در راه صحیـــح صــــــــرف شـــــــود ،

صاحبش محمود و پسندیده است ،

و اگر امساک شود ،

و روی هم انباشتـــه گردد ،

صاحبش مذموم و ناپسند است ،

چنان که گفته اند :

هرگاه آب ، پـــــــــــاک باشد ،

شایسته ی آشامیدن و سزاوار پاکیزه کردن است ،

و اگر ناپــــاک شد شایستــــه شرب و نظافت نباشد ،

مــــــــــال نیز اگر از راه حــــــلال به دست آید ؛

شایسته ی بهره منــــــــد شدن است ،

و اگــــــــر نــــــــه ، ناروا باشــــد ،

و صاحبش را به تباهی کشاند .

اَلسَّــــلامُ عَلَیـــــکَ