نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 794 )

                                                                            

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )


  ( قسمــت شانـزدهـــم )


پـــرواز جـــان


 

 ( جزء د هــم صفحه 192 آیه 34   )

 

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ کَثِیرًا مِّنَ الأَحْبَارِ  وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ یَصُدُّونَ عَن

سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ  وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم  بِعَذَابٍ أَلِیمٍ   

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

اى کسانى که ایمـــان آورده‏ اید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مـــردم را به ناروا

مى‏ خورند و [آنان را] از راه خدا باز مى‏ دارند ، و کسانى که زر و سیم را گنجینه مى‏ کنند

و آن را در راه خدا هزینه نمى ‏کنند ایشان را ازعذابى دردناک خبر ده

 

 تفسیر ادبی و عرفانی : [ بخش سوم ] 

 

... وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ ...

کسانی که سیــم و زر ( طلا و نقــره ) ذخیــــره می کنند ،

و در راه خـــــــــدا خــــــرج نمی کننــد ؛ بخیـــــلانند ،

و بُخل نه کار دینداران است و نه خوی دوستان ،

که گفتـــــه انـــــد :

پیمبـــران و دوستــــان و راست گویــــان از صفت بخــــل دورند .

[ قابل توجه مدعیان راست گوئی ! ]

از عارفی بزرگ پرسیدند :

زکـــــــات چنـــــد بـایــــد داد ؟

گفت : نزد فقیهــــان از هر دویست درهم ، پنج درهم باید داد ،

ولی نزد مـــــــــا ، همه ی دویست درهـــم را باید داد !

چنان که یکی از صحـــابــــــه ؛

به جای نصــــاب زکات ؛ همــــه ی مـــــالِ خود را داد !

و دیگــری از صحــابــــه ، نیــمِ مـــالِ خود را داد !

آن که تمــــــــــام داد گفت :

خــــــــدای را بر مــــن حـــــقّ است ،

و آن که نیــــــم را داد گفت :

مــــــرا نــزد خــــــدای مــــــزد است .

حضــرت فرمــودنــــــد :

آن که نصف مــال را داد ؛ بر مقـام شـریعــت بود ،

و آن که تمــــام مــــال را داد ؛ بر مقـــام حقیقـــت بود !

و ثمــر (بهره) اهــــل شــریعت ؛ تقسیــــــم بهشــت است ،

و ثمــــره ی اهــــــل حقیقت ؛ روح مشاهــده و شهـــود است !

حســـــــاب اهـــــل حقیقـــــت ؛ بر بســــــاط اُنـس است ،

و حســـاب اهــــل شـــریعـــت ؛ به مــوقــف است .


 

 

پـــرواز جـــان

 

گر به سوی‌ کوچه‌ی‌ دلـــدار ، راهی‌ بـاز گردد

گر که بخت خفته‌ام با من دمی‌ همساز گردد


گر نسیم صبحگاهی ‌، ره به کوی‌ دوست یابد

گر دل افسرده ، با آن سرو قـــد  همـراز گردد

گر نی‌ از درد دل عشــاق ، شرحی‌ بــاز گوید

گر دل غمــدیـــــده با غمخـــوار هم آواز گردد

گر سلیمـــان بر غــم مور ضعیفی‌ رحمت آرد

در برِ صــاحبــــدلان ، والا و سرافـــــــراز گردد

در هوایش سر سپارم در قدومش جان بریزم

گر برویــــم در گشــاید ، گر بنــــازی‌ باز گردد

 

سایه افکن بر سرم ، ای‌ سرو بستانِ نکویی‌!

تا که جـانــم از جهــان ، آمـاده‌ی‌ پـــرواز گردد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 76 ]

 



موضوع :